In 2022 is een procesevaluatie uitgevoerd voor de methodiek Gezin Centraal. Aan deze evaluatie hebben 9 instellingen in Nederland en België meegewerkt. En van de vragen in de evaluatie was: wordt de doelgroep waarvoor Gezin Centraal bedoeld is bereikt? En is er succesvol gewerkt aan de doelen met de gezinnen? Uit een analyse van hulpvragen waarmee de gezinnen aangemeld werden bij de verschillende instellingen wordt duidelijk dat er voornamelijk gewerkt wordt aan doelen met betrekking tot opvoedvaardigheden en communicatie binnen het gezin (46% van de doelen zijn hierop gericht). Op de tweede plaats komen doelen met betrekking tot het gedrag en de vaardigheden van de jeugdige (33%). De overige werkdoelen komen minder vaak aan bod, zoals de samenwerking tussen partners/ ouders (4%), het verbeteren van materiele en sociale omstandigheden (4%) en tot slot het versterken van het vermogen om steun uit het sociale en professionele netwerk te organiseren (3%). De overige 9% van de doelen waren gericht op informatie verzamelen of andere doelen die niet direct gerelateerd waren aan gezin Centraal. 

Om de doelen van de gezinnen te evalueren hebben we de evaluatie van de doelen van verschillende Nederlandse en Vlaamse organisatie geanalyseerd (n=709). Daardoor zijn de GAS-scores (Goal Attainment Scaling) of vergelijkbare beoordelingen gebruikt. Trajecten met uitval (n=14) zijn niet meegenomen in de analyse.

Uit de analyse blijkt dat een ruimte meerderheid van de doelen waaraan is gewerkt, bij afsluiting wordt beoordeeld met een GAS -score van 1 of 2, wat betekent dat het doel grotendeel of volledig is behaald. Dit geldt voor 87% van de doelen bij Nederlandse organisaties en 78% van de doelen bij  Belgische organisaties. Voor de overige doelen is geen verandering of zelfs verslechtering van de situatie gerapporteerd.

Het meest positieve oordeel over de bereikte doelen komt van de gezinsleden zelf. Moeders zijn daarbij het meest positief (94% van de doelen deels of geheel behaald), gevolgd door vaders (88% deels of geheel behaald) en tot slot de jeugdigen (85% deel of geheel behaald). Ook de gezinshulpverleners zijn positief, zij het iets minder dan de gezinsleden (76% van de doel deel of geheel behaald).

De hulpverlening met de methodiek Gezin Centraal boekt dus aanzienlijke vooruit bij het helpen van gezinnen en het behalen van hun doelen. Deze resultaten zijn een bron van inspiratie en motivatie voor de instellingen en ons team bij de ondersteuning van de gezinnen.

De gehele procesevaluatie is op te vragen via info@gezincentraal.nl

 

 

Aandachtspunten vanuit Gezin Centraal met betrekking tot gezinsgecentreerd werken tijdens de Corona crisis.

Bij gezinsgecentreerd werken wordt de nadruk gelegd op de samenwerking tussen ouders en hulpverleners. Nu met de maatregelen omtrent het Corona virus is het een extra uitdaging om gezinsgecentreerd te werken. Het werk vormgeven op de groep en omgaan met fysieke veiligheid van de medewerkers en jeugdigen stelt extra eisen aan het werk. Ook bezoekregelingen worden aangescherpt. Op de website van het NJI (www.nji.nl/coronavirus) worden professionals geadviseerd niet tot een bezoekersstop over te gaan. Juist omdat bezoek van familie leidt tot verlaging van stress en stabiliteit verhoogt in een periode waarin ouders en kinderen zich extra zorgen maken. Het is aan de organisaties om hierin passende afwegingen te maken.
Voor de professional betekent deze periode dat er meer tijd wordt genomen om gevoelens te erkennen en frequent contact te hebben met gezinnen. Van een aantal professionals horen we dat ze vaker in de week kort bellen met de gezinnen/ouders. Om even te checken hoe het is met ze. Gezinnen geven aan dit als erg prettig en steunend te ervaren.
Bij gezinsgecentreerd werken gaat het over meer dan contact hebben met gezinnen. De familie blijft een belangrijke rol innemen in de besluitvorming omtrent de jeugdige en ouders worden erkent als expert in de toestand en behoeftes van hun kind. Gezinsgecentreerd werken is een belangrijk werkend bestanddeel van het werken vanuit het gedachtegoed van Gezin Centraal.
De samenwerking tussen gezin en residentie is herkenbaar op een aantal gebieden (Geurts et al., 2012):

1. Aanwezigheid van gezinsleden op de groep (maaltijden, telefoongesprekken)
2. Meebeslissen over eigen kind (regels, routine, keuzes t.a.v. ontwikkeling van het kind)
3. Interventies gericht op versterken vaardigheden van ouders en versterken interacties onderling
4. Communicatie met gezinsleden/ sociaal netwerk en het delen van informatie

Als we de vier gebieden van gezinsgecentreerd werken onder de loep nemen, blijkt dat veel nog goed mogelijk is in deze tijd, zij het op aangepaste wijze.

1. Aanwezigheid van gezinsleden op de groep (maaltijden, telefoongesprekken). Verschillende behandelgroepen hebben strakkere afspraken gemaakt over bezoeken op de groep. Ook kunnen niet alle jeugdigen gemakkelijk naar huis. Beeldbellen is een goede oplossing voor het contact. Gewoon even kletsen, samen een serie kijken, samen koken en eten. Dit voelt in het begin misschien wat ongewoon voor de jeugdige en het netwerk. Ze hebben daarom ook wat extra stimulans nodig om dit echt uit te gaan voeren. Het is versterkend voor de verbondenheid en betrokkenheid tussen gezinsleden als ze ook zicht houden op hoe het met elkaar gaat in het dagelijks leven. Laat de behoefte van de gezinsleden leidend zijn in de frequentie en duur van de contacten, om het contact zo laagdrempelig mogelijk te maken. Ook kan het sturen van een kaartje uit het gezin een manier zijn om te laten weten dat er door het netwerk aan de jeugdige gedacht wordt.

2. Meebeslissen over eigen kind (regels, routine, keuzes t.a.v. ontwikkeling van het kind). De maatregelen voor sociaal afstand nemen leggen veel stil, maar ook veel gaat gewoon door. De keuze maken voor een middelbare school, een vakkenpakket kiezen, in- en/of uitschrijven voor sportclubs… Ook een broek kopen kan nog steeds online. En de vraag of de jeugdige mag buitenspelen? Allemaal beslissingen die juist in deze tijd genomen moeten worden. Blijf al dit soort beslissingen in goed overleg met de familie nemen. Neem tijd met elkaar om meningen hierover uit te wisselen en gezamenlijk tot een besluit te komen. Ook is er op de groepen veel aangepast ten aanzien van de structuur en het dagprogramma. Daarnaast worden ineens schoolactiviteiten van de groepsleiding gevraagd. In hoeverre lukt het om ouders in de keuzes en activiteiten mee te laten denken en helpen?

3. Interventies gericht op versterken vaardigheden van ouders en versterken interacties onderling. Het online werken is in een stroomversnelling gekomen. Er blijkt veel meer mogelijk dan we eerst dachten. Zo kan je gemakkelijk online doelgericht werken en het groeiproces voortzetten. Een mooi advies over het hoe en wat van online werken aan vaardigheden wordt in het stuk van PI Research over onlinebehandeling gegeven (zie bijlage hieronder).

4. Communicatie met gezinsleden / sociaal netwerk en delen van informatie. Het zien van brusjes, klasgenoten of vrienden en vriendinnen van (sport)clubs zal gemist worden door de jeugdigen. Ook hier geldt: alle contacten zullen meer online plaatsvinden. Ook dit vraagt weer een aanpassing van de regels omtrent beeldschermgebruik. Maak ook afspraken met ouders over het voorlichten van de jeugdige over Corona, de maatregelen en gevolgen. Wie vertelt wat?

Belangrijk is dat de medewerkers goed voor zichzelf zorgen! En dat teams goed voor zichzelf zorgen. Pas dan kan je goede zorg bieden aan de jeugdigen en hun gezin.

Team Centraal is bedoeld voor (semi) residentiële teams die zich willen versterken in de team samenwerking.
De teams zijn de afgelopen jaren steeds zelfsturender of zelf organiserend geworden; ze maken een eigen ontwikkelplan, formuleren hun eigen doelen en stellen de te behalen resultaten vast. Het MT en de betrokken gedragswetenschappers faciliteren dit plan. De beleving eigenaar van het plan te zijn en zelf invloed te kunnen hebben op de plannen, verschilt per persoon en per team. Over de teams kan in het algemeen gezegd worden dat ze goed in staat zijn plannen en afspraken te maken. Het vasthouden aan de afspraken en elkaar daar op aanspreken verloopt echter soms moeizaam Dit lijkt samen te hangen met het ontbreken van heldere afspraken over wie de uitvoering van het plan bewaakt. In dit ondersteuningstraject besteden we met de teams aandacht aan het effectief en efficiënt vormgeven, uitvoeren en evalueren van hun eigen plannen.

Daarnaast werken de teamleden van de verblijfsteams in hun dagelijks werk intensief samen. Zij zorgen gezamenlijk voor een klimaat op de groep waar jongeren zich kunnen ontwikkelen en de gezinsdoelen behaald kunnen worden. Deze intensieve samenwerking vraagt voortdurend om afstemming, vertrouwen, openheid, jezelf en de ander goed kennen. Omdat dit niet vanzelfsprekend is, is het zaak dat teams hier geregeld aandacht aan besteden. Zoals er in gezinnen communicatiepatronen tussen gezinsleden ontstaan, gebeurt iets vergelijkbaars in een team pedagogisch medewerkers. Met elk team exploreren we de bestaande communicatiepatronen en de taak- en rolverdeling tussen teamleden die daarmee samenhangen. De bedoeling hiervan is het team te begeleiden bij het versterken en benutten van effectieve vormen van communicatie en het bijstellen van de patronen in het team waar dat wenselijk lijkt.

Algemene doelen van dit traject:
• Verbeteren teamsamenwerking en teamprocessen zijn verbeterd ten behoeve van de gezamenlijke doelstelling: een optimaal pedagogisch klimaat voor de jongeren die in de groepen verblijven.
• De teamleden beschouwen zichzelf als eigenaar en bewaker van de ontwikkelplannen die zij zelf opstellen en handelen daarnaar.
• De teamleden nemen ieder de verantwoordelijkheid voor het eigen aandeel in de teamsamenwerking en geven elkaar hier op een constructieve wijze feedback op.
• De teamleden zijn op de hoogte van elkaars sterke en aandachtspunten en weten elkaars capaciteiten te benutten.
• De teamleden reflecteren met elkaar op hun professionele handelen
• Gedragswetenschappers en MT ondersteunen dit proces en hanteren een passende ondersteunings- en leiderschapsstijl

Deze bovenstaande algemene doelen werken we per team nader uit in teamdoelen die specifiek voor het team in kwestie gelden.

Algemene opzet Team centraal:

Startbijeenkomst: Pi Research bespreekt met het team wat de specifieke vraag en doelen zijn. Wat lukt er nu al goed en wat zijn de wensen tot verandering ten aanzien van de teamsamenwerking.
Observeren uit eerste hand: Aanwezig zijn bij een teamvergadering met de bedoeling een beeld te vormen van de samenwerking en communicatie in het betreffende team.
Begeleiden van bijeenkomsten over samenwerking: Afhankelijk van de gestelde doelen worden de onderwerpen vastgesteld. Onderwerpen die hoogst waarschijnlijk voorbij komen zijn: zelfsturing, wat betekent dit voor mij handelen?, besluitvorming, positie in het team, patronen in omgang met elkaar, accepteren van verschillen, veiligheid in samenwerking, feedback geven. We sluiten de bijeenkomsten af met een Concrete Aanzet tot Beweging: Elk teamlid werkt tussen de bijeenkomsten door aan zijn/haar eigen goede voornemens.
De bijeenkomsten worden voor- en nabesproken met de betrokken gedragswetenschapper.
Coachen van de coaches: Het begeleiden van de gedragswetenschappers en het MT wordt parallel aan de teambijeenkomsten vormgegeven. Hoe zien zij zelfsturing van de teams, wat vraagt dit van hun manier van begeleiden. De onderwerpen die hierboven staan genoemd bij de teambijeenkomsten, zullen ook in deze samenstelling voorbij komen.

Meer informatie?
Neem contact op met e.tacq@piresearch.nl of 06-28989593

Op 1 september hebben wij – PI Research en Gezin Centraal – een samenwerkingsovereenkomst gesloten waarmee Gezin Centraal onderdeel is geworden van PI Research. We zien dit als een verrijking voor beide organisaties en verwachten dat we op deze manier nog beter en efficiënter kunnen inspelen op jullie vragen en wensen.

Waarom deze samenwerking?
De aanleiding voor dit besluit vormt onze gezamenlijke ambitie om de bijdrage van Gezin Centraal aan de Nederlandse jeugdsector te verbreden en te verstevigen. In de verkennende gesprekken hebben we veel gemeenschappelijkheid in visie en aanpak kunnen vaststellen, waardoor een keuze voor nauwere samenwerking voor de hand lag.
Door de integratie van Gezin Centraal in PI Research ontstaat er een kruisbestuiving tussen Gezin Centraal en de verschillende methodieken en interventies van PI Research. Naar ons idee zal dit de verbinding en de wederzijdse beïnvloeding tussen ontwikkelaars en trainers van diverse pluimage bevorderen en een positieve bijdrage leveren aan de kwaliteit en de relevantie van de afzonderlijke programma’s, dus ook van Gezin Centraal.

Wat verandert er, wat levert het op?
Het Kenniscentrum Gezin Centraal is onderdeel geworden van PI Research en twee van de drie medewerkers – Renske van Bemmel en Ella Tacq – zijn bij PI Research in dienst gekomen. Arjan Bolt zal als zelfstandig ondernemer met ons samenwerken. De maatschap Buro Bolt wordt opgeheven.
De nieuwe constructie biedt mogelijkheden om de kenmerkende werkwijze van Gezin Centraal in de gehele breedte van de jeugd- en gezinshulp op grotere schaal te implementeren en toe te passen. Tegelijk verwachten we flexibeler en meer op maat te kunnen werken, mede doordat er meer samenhang en verbinding ontstaat tussen de verschillende interventies.

Wat blijft hetzelfde?
Renske van Bemmel en Ella Tacq blijven eindverantwoordelijk voor Gezin Centraal en alle eerder vastgelegde trainings- en coachingstrajecten blijven op dezelfde manier doorlopen. De samenwerking met Praktikon rond het monitoren van kwaliteit bij Gezin Centraal zetten we onverminderd voort.

Mocht je vragen hebben, dan beantwoorden we die graag.

Met vriendelijke groet,

Renske van Bemmel
Arjan Bolt
Ella Tacq
Gonnie Albrecht, directeur PI Research

Contactgegevens: PI Research, Rijksstraatweg 145, 1115 AP Duivendrecht, 020 6501501 www.piresearch.nl, e.tacq@piresearch.nl | r.vanbemmel@piresearch.nl